Dyrektywa o ochronie sygnalistów

(Dyrektywa parlamentu europejskiego i rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii)

Podmioty obowiązane:

1. administrację państwową i jednostki samorządu terytorialnego w szczególności
   liczących ponad 10 000 mieszkańców
2. firmy sektora prywatnego zatrudniające co najmniej 50 pracowników.

Osoby podlegające ochronie:

1. pracownicy, urzędnicy, wolontariusze itp.
2. byli pracownicy
3. indywidualni przedsiębiorcy powiązani z danym podmiotem
4. osoby trzecie bezpośrednio nie będące uczestnikami zdarzenia, ale pomagającym w
   zgłoszeniu.

Wymagania stawiane przez dyrektywę o ochronie sygnalistów:

1. przygotowanie i wdrożenie skutecznych, w tym anonimowych kanałów przyjmowania
   zgłoszeń zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych
2. wyznaczenie właściwie przygotowanych osób odpowiedzialnych za podejmowanie
   działań w omawianym zakresie
3.  zapewnienie łatwego dostępu do informacji i bezpiecznych kanałów zgłoszeń
4. przygotowanie i wdrożenie procedur przyjmowania i wyjaśniania zgłoszeń
5. zapewnienie właściwej komunikacji w tym przekazywanie informacji zwrotnej
   sygnaliście o wynikach postępowań (wyjaśniających)
6. zapewnienie poufności danych zgłaszającego
7. zapewnienie poufności postępowania
8. obowiązek podejmowania działań korygujących, następczych w celu usunięcia
   przyczyn powodujących zgłoszenie sygnalisty
9. pierwszeństwo zgłoszeń wewnętrznych, ale też prawo do ujawnienia publicznego w
   przypadku:
   • niepodjęcia działań w trybie zgłoszenia wewnętrznego czy też zewnętrznego
   • uzasadnionej obawy działań odwetowych wewnątrz organizacji
   • bezpośredniego i oczywistego zagrożenia interesu publicznego lub wysokiego
     ryzyka nieodwracalnej szkody.

Zakres ochrony sygnalisty:

1. zapewnienie anonimowości
2. ochrona przed działaniami odwetowymi, zastraszaniem, degradacją itp
3. pomoc prawna dla sygnalisty
4. wsparcie finansowe i psychologiczne
5. prawo do rekompensaty za utracone dochody z powodu zgłoszenia sygnalisty, ale
   również utraty reputacji bądź ograniczenia w rozwoju kariery zawodowej
6. odwrócenie ciężaru dowodowego.

System kar za:

1. niewdrożenie wymagań dyrektywy
2. utrudnianie dokonywania zgłoszeń
3. niezapewnianie wymaganej poufności co do tożsamości sygnalisty
4. uciążliwe prowadzenie postępowań
5. dopuszczanie się działań odwetowych.